Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος

Βιβλίο: Μαρά, Σεν-Ζιστ, Ροβεσπιέρος

Εκδόσεις: Σύγχρονη εποχή

Στο κεφάλαιο του Ροβεσπιέρου για τον λόγο του:

'ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΝ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ"

(Λόγος στη Συμβατική Εθνοσυνέλευση, στο όνομα της Επιτροπής Δημόσιας Σωτηρίας. Συντάχθηκε στις 5 του Φλεβάρη 1794 και εκφωνήθηκε στις 17 του ίδιου μήνα)

σελίδα 234

Είναι αλήθεια ακόμη ότι αυτό το υπέρτατο συναίσθημα προϋποθέτει την προτίμηση του δημοσίου συμφέροντος απέναντι σε όλα τα ιδιαίτερα συμφέροντα. Από αυτό προκύπτει ότι η αγάπη για την πατρίδα προϋποθέτει ακόμη ή παράγει όλες τις αρετές: γιατί άλλο είναι εγώ από τη δύναμη της ψυχής αυτό που προσφέρει την ικανότητα για τις θυσίες; Και πώς ο σκλάβος της φιλαργυρίας ή της φιλοδοξίας, για παράδειγμα, θα μπορούσε να θυσιάσει το είδωλο του στην πατρίδα;

σελίδα 236

Ευτυχώς, παρά τις αριστοκρατικές προκαταλήψεις, η αρετή είναι φυσική στο λαό. Ένα έθνος είναι πραγματικά διεφθαρμένο όταν, αφού χάσει βαθμιαία το χαρακτήρα και τη λευτεριά του, περνά από τη δημοκρατία στην αριστοκρατία ή στην μοναρχία. Είναι ο θάνατος του πολιτικού σώματος από κατάπτωση. Όταν μετά από τέσσερις αιώνες δόξας η φιλαργυρία έδιωξε τελικά από τη Σπάρτη τα ήθη μαζί με τους νόμους του Λυκούργου, ο Άγις πεθαίνει μάταια για να τους επαναφέρει. Ο Δημοσθένης μπορεί να υψώνει τη φωνή ενάντια στον Φίλιππο, ο Φίλιππος βρίσκει μέσα στα ελαττώματα της της εκφυλισμένης Αθήνας πιο εύγλωττους συνηγόρους από τον Δημοσθένη. Στην Αθήνα υπάρχει ακόμη ο ίδιος πληθυσμός αριθμητικά με την εποχή του Μιλτιάδη και του Αριστείδη, αλλά δεν υπάρχουν πια Αθηναίοι. Τι σημασία έχει που ο Βρούτος σκότωσε τον τύραννο; Η τυραννία ζει ακόμη μέσα στις καρδιές, και η Ρώμη υπάρχει μόνο μέσα στον Βρούτο.

σελίδα 244

Αυτός που με άδικες σκληρότητες, υποχρεώνει τον πατριωτισμό να τρέμει για τον εαυτό του, επικαλείται την αμνηστία προς όφελος της αριστοκρατίας και της προδοσίας. Ένας τέτοιος καλούσε τη Γαλλία. Ο ξένος υποκριτής που, εδώ και πέντε χρόνια, ανακηρύσσει το Παρίσι πρωτεύουσα της υφηλίου, δεν έκανε άλλο από το να μεταφράζει σε μιαν άλλη διάλεκτο, τις κατάρες των δολίων φεντεραλιστών που οδήγησαν το Παρίσι στην καταστροφή. Το κήρυγμα της αθεϊας δεν είναι παρά ένας τρόπος συγχώρεσης της δεισιδαιμονίας και κατηγορίας κατά της φιλοσοφίας, και ο πόλεμος ενάντια στη θεότητα δεν είναι παρά ένας αντιπερισπασμός προς όφελος της βασιλείας.

σελίδα 254-255

Ναι, αυτή η υπέροχη γη όπου κατοικούμε, και που η φύση χαϊδεύει με ιδιαίτερη στοργή, είναι φτιαγμένη για κατοικία της λευτεριάς και της ευτυχίας· αυτός ο ευαίσθητος και περήφανος λαός είναι αληθινά γεννημένος για τη δόξα και την αρετή. Ω, πατρίδα μου! Αν η μοίρα με είχε κάνει να γεννηθώ σε μια ξένη και μακρινή χώρα, θα ύψωνα στον ουρανό ασταμάτητες ευχές για την ευτυχία σου· θα έχυνα τρυφερά δάκρυα ακούγοντας τους αγώνες και τις αρετές σου· η ψυχή μου θα ακολουθούσε με ανήσυχη θέρμη όλες τις κινήσεις της ένδοξης σου Επανάστασης· θα ζήλευα την τύχη των πολιτών σου. Είμαι Γάλλος, είμαι ένας από τους εκπροσώπους σου. Ω υπέροχε λαέ, δέξου τη θυσία όλου μου του είναι. Ευτυχισμένος όποιος γεννήθηκε στους κόλπους σου, κι ακόμη πιο ευτυχισμένος εκείνος που μπορεί να πεθάνει για την ευτυχία σου!

σελίδα 35

Όπως στις προηγούμενες Συνελεύσεις, έτσι και στη Συμβατική δεν υπήρχαν πραγματικά κόμματα με τη σημερινή έννοια του όρου, αλλά δύο κύριες τάσεις, μια συντηρητικότερη και μια επαναστατικότερη κι ένα σημαντικό κέντρο που έγερνε πότε προς τη μια και πότε προς την άλλη μεριά. Οι συντηρητικότεροι ονομάζονταν Ζιρόντ (Γιρονδίνοι) και οι επαναστατικότεροι Μοντανιάρ (Ορεινοί). Και οι δύο ονομασίες οφείλονται σε παρατσούκλια της εποχής. Οι Γιρονδίνοι ήταν μετριοπαθείς μεσοαστοί -κτηματίες, έμποροι, βιοτέχνες- που απέβλεπαν στην προάσπιση της ιδιοκτησίας, επέμεναν στην ανάγκη της οικονομικής ελευθερίας και αντιδρούσαν στους οικονομικούς ελέγχους που ζητούσαν επίμονα οι "χωρίς κιλότα". Οι Γιρονδίνοι δεν έκρυβαν τις προθέσεις τους να εξασφαλίσουν το μονοπώλιο της εξουσίας για την τάξη τους. Από την άλλη μεριά, οι Ορεινοί ήταν κατά κύριο λόγο μικροαστοί -μαγαζάτορες, τεχνίτες- που βρίσκονταν από εισοδηματική άποψη πολύ πιο κοντά στους "χωρίς κιλότα". Οι Ορεινοί ήταν πιο πρόθυμοι να υιοθετήσουν περιορισμούς στην ιδιοκτησία και στην οικονομική ελευθερία, και δεν είχαν πολλές αντιρρήσεις να μοιραστούν την εξουσία με τους "χωρίς κιλότα", που αν δεν είχαν μια σημαντική εκπροσώπηση στη Συμβατική, έλεγχαν ωστόσο την Επαναστατική Κομμούνα του Παρισίου.

σελίδα 44

Στις 9 του Φλεβάρη του 1795, άρχισαν να γκρεμίζονται οι προτομές του Μαρά και των άλλων μαρτύρων της Επανάστασης. Στην επαρχία έγιναν μαζικές σφαγές ροβεσπιερικών. Ο πληθωρισμός έφτασε και πάλι στα ύψη, η πείνα, το κρύο και η "λευκή δημοκρατία" άρχισαν να αποδεκατίζουν τον πληθυσμό. Οι επαναστατικοί τίτλοι "πολίτης" και "πολίτισσα" καταργήθηκαν, και στη θέση τους ξαναγύρισε το "κύριος" και "κυρία".

ΠΗΓΗ:protagorasnews